Enovation

Johan Vos is er duidelijk over: interoperabiliteit an sich is niet de belemmering. “Zibs ontsluiten, koppelingen maken, dat kunnen we gewoon. Maar het doel is niet om het technisch goed te regelen. Het doel is dat we informatie van A naar B willen transporteren. Over dat doel ontstaat nog te vaak discussie.” 

Technisch gezien sluit Enovation systemen aan op het eigen platform. Maar functioneel zijn het de zorgverleners voor wie ze elektronische gegevensoverdracht mogelijk maken. Voor een succesvolle implementatie heb je beide nodig, zegt Vos. “Zowel technisch als qua functionaliteit moet je informatie zien te ontsluiten.” Maar, weet hij ook, hoewel al veel zorgorganisaties gegevens kunnen uitwisselen, is het op use case-niveau nog lang niet overal goed geregeld. 

Gericht op de zorg
Enovation is ooit gestart door broers van wie de een huisarts was en de ander in de technische ruimtevaart zat. Samen bedachten ze een manier om communicatie met de huisartsenpraktijk elektronisch op te zetten. Net als in de industrie en logistiek al langer mogelijk was. 

Dat Enovation sterk gegroeid is, dankt het mede aan een aantal overnames. Johan Vos maakte er de afgelopen 16 jaar verschillende mee. Inmiddels is hij Head of product & innovation. Vos studeerde bedrijfskunde aan de Erasmus Universiteit. En nu kijkt hij uit over die universiteit, omdat Enovation tegenover de Van Brienenoordbrug zit.

Enovation bestaat al 40 jaar. Ze bedienen wel 25.000 zorgorganisaties; Vos noemt het verschillende keren in het interview. Van care tot cure, inclusief GGD’s en gemeenten. Eigenlijk elke doelgroep in het brede domein van zorg & welzijn. Enovation heeft een breed portfolio voor al die zorgorganisaties en bij iedere ondersteuningsvraag kijken ze met de organisatie wat de beste oplossing is. Vos: “Met Enovation ZorgMail kan bijvoorbeeld de medisch specialist, GGD-arts of de Laborant veilig een elektronisch bericht sturen naar de huisarts.” 

Complexiteit
Omdat voor onder andere de uitwisseling van beelden, verslagen als ook labgegevens en de basisgegevensset zorg XDS wordt ingezet, is Enovation deelnemer van IHE Nederland. De complexiteit bij gegevensuitwisseling ligt niet bij push-berichtenverkeer. Vos: “Als ik informatie wil sturen naar een collega die dezelfde patiënt onder zijn hoede heeft, dan is daarvoor geen expliciete toestemming nodig. We hebben immers beiden een behandelrelatie met deze patiënt. Is er geen vooraf gedefinieerd doel en wordt de informatie opgevraagd zoals bij het Landelijk Schakelpunt (LSP) en XDS-infrastructuren, dan is wel toestemming nodig omdat het pull-communicatie is.” Gegevensuitwisseling via XDS maar ook het LSP, is dan ook relatief complexe implementatie.

Een van de complexiteiten schuilt echter in het decentraal georganiseerde Nederlandse zorgsysteem. Iedere huisarts, fysiotherapeut, verloskundige, tandarts, apotheek en zorgorganisatie beslist zelf hoe hij of zij de ICT inricht. Vos: “Dat is een gegeven en dat zal niet snel veranderen. We hebben bovendien te maken met complexe wetgeving in Nederland. Ook dat is een gegeven.” Binnen zorgorganisaties is er wel eens de neiging om zelf ook weer het wiel te willen uitvinden. “Maar er is al zoveel. Weer nieuwe standaarden en ICT uitvinden: het leidt tot besluiteloosheid en verwarring. Dat doen we onszelf in Nederland wel een beetje aan.”

Anders organiseren
Maar daar moeten we ons niet achter verschuilen, vindt hij ook. We zouden het wel anders moeten organiseren door in de regio goede afspraken te maken over wie wat gaat doen. Met de patiënt als zorgconsument/burger in een leidende rol, waar het zijn digitale toegang tot zorg betreft. “Iedere patiënt/burger leeft in een ecosysteem waar alle zorgverleners, maar ook de mantelzorg en het sociale domein, zorgdragen voor de juiste zorg op de juiste plek. Als we dat als uitgangspunt nemen, moeten we ons afvragen hoe je dat nou goed zou kunnen organiseren. Mijn idee is dat we de toegang tot zorg kunnen centraliseren. En dat contactorgaan bepaalt op basis van de vraag, inzicht in de relevante medische historie, eigen observatie via videobellen of chat en triage waar de vraag voor (medische) ondersteuning thuishoort. Is het zorg? Is het welzijn? Is het een vraag voor de huisarts of voor het ziekenhuis? Door dit te centraliseren, bijvoorbeeld in regionale control-rooms, medische servicecentra of varianten daarop, zou zoveel capaciteit schelen.”

Maar dan moeten partijen wel veel meer gaan samenwerken, zegt hij ook. “Niemand kan dit alleen. Daar zit ook een complexiteit. Samenwerking is noodzakelijk om dit te organiseren en het digitaal te gaan inrichten.” De rol van de overheid moet hierin niet te groot zijn. Er is al heel veel regie op gegevensuitwisseling geweest, vindt Vos. En hij wijst op de miljoenen voor VIPP en het MedMij Afsprakenstelsel om de PGO’s van de grond te krijgen. 

Maar voor die transformatie naar een nieuw gezondheidsstelsel, daarin ziet hij wel een rol voor de overheid. “Wie gaat het doen? Mensen en organisaties geven niet uit zichzelf hun rol en bestaansrecht op.” Ook tegen zichzelf en andere leveranciers zegt hij dat het beter kan. Dat je af en toe eens over je eigen schaduw moet heenstappen en beter moet gaan samenwerken. “Iedere leverancier wil de hele taart, maar er is zoveel te doen, er is voor iedereen een punt.”