Met de introductie van de European Health Data Space (EHDS) worden er grote stappen gezet in de richting van een beter geïntegreerde gezondheidszorg in Europa. Dit biedt de Nederlandse laboratoria een unieke kans om hun werkprocessen te optimaliseren en bij te dragen aan een efficiëntere en veiligere zorgverlening. De werkgroep PaLM (Pathology and Laboratory Medicine) van IHE Nederland zet zich in om via deze nieuwsbrief Europese en Nederlandse ontwikkelingen, goede voorbeelden en praktijkverhalen onder de aandacht brengen, zodat ook de bestuurders van laboratoria in Nederland voorbereid zijn op deze toekomst. 

 In 2022 is door een voorloper van de werkgroep een IHE-handreiking Digitale uitwisseling laboratoriumgegevens gepubliceerd. In deze handreiking is per interoperabiliteitslaag aangegeven welke nationale en internationale standaarden gebruikt moeten worden. Ruim twee jaar later is de standaardisatie internationaler dan ooit.  

Sleutelrol labdata 
Laboratoria spelen een sleutelrol in de zorgketen als bron van diagnostische gegevens. De EHDS verplicht hen om vanaf 2030 aanvragen en laboratoriumresultaten beschikbaar te stellen via gestandaardiseerde en internationaal toegankelijke formaten, ondersteund door standaarden zoals LOINC en SNOMED. Dit verhoogt niet alleen de kwaliteit en betrouwbaarheid van de gegevens, maar maakt ook het delen ervan eenvoudiger.  

De EHDS legt echter ook nieuwe verantwoordelijkheden bij laboratoria. Zij moeten niet alleen gegevens betrouwbaar en veilig bewaren, maar ook zorgen voor een gestroomlijnde uitwisseling, met respect voor privacy en autorisatie. Zo zal Nederland zich moeten aanpassen aan het Europese opt-out-model, wat een cultuurverandering betekent in hoe burgers toestemming geven voor gegevensdeling. Kortom, interoperabiliteit is niet alleen een technische uitdaging, maar ook een organisatorische. 

EHDS als kans 
De EHDS biedt een kans om na jarenlang praten nu ook versneld stappen te zetten en de zorg fundamenteel te verbeteren. Samen bouwen we aan een robuust en efficiënt zorgsysteem, waar betrouwbare data de kern vormen van betere zorg. Met deze eerste stappen versterken we niet alleen de zorg van vandaag, maar ook die van morgen. 

Overigens zijn er in de meeste laboratoria ook nog veel verbeteringen door te voeren op terreinen die buiten de werkingssfeer van de EHDS leggen. Ook aan die ontwikkelingen besteden we in deze nieuwsbrief aandacht.  

PaLM-werkgroep 
In de werkgroep PaLM hebben personen vanuit zorgaanbieders, leveranciers en kennisbedrijven zitting: 

 Vanuit hun kennis, ervaring en het eigen netwerk, werken zij mee aan de realisatie van deze nieuwsbrief. Gezamenlijk brengen we in kaart wat de ontwikkelingen zijn en waar op korte termijn actie is vereist.

Meer weten? Mail dan naar ageeth.wahle@ihe-nl.eu